ZWARTEWATERSKLOOSTER - Bij bodemonderzoek in Zwartewatersklooster, op de locatie waar mogelijk een uit de 13e eeuw stammende kruisridderbegraafplaats zou liggen, zijn sporen gevonden die tot ongeveer 2 meter diep rijken. Dat laat Paul Rademaker weten. “Het lijkt spectaculair. Uit oude documenten blijkt dat daar in de directe omgeving sprake is van een Heilig huisje. Ik vermoed dat dit huisje een kapel is geweest.” 

De Hasselter amateurhistoricus is al jarenlang bezig met de geschiedenis van de Slag bij Ane. Met Wim Visscher schrijft hij er momenteel een boek over. Het leger van de Bisschop van Utrecht, Otto van Lippe, kreeg daar in 1227 een flink pak slaag van de Drenten, die weigerden belasting te betalen. Zo’n vierhonderd ridders en Van Lippe zelf vonden er hun einde. Een deel van hen werd vervolgens naar Zwartewatersklooster verscheept en begraven. Sterker nog, het klooster zou daar om die reden gebouwd zijn van 1230 tot 1233. Samen met gesneuvelden uit latere slagen gaat het volgens Rademaker om minimaal 150 ridders die er begraven liggen. De krijgslieden vonden echter niet hun eeuwige rust op het bekende kerkhof naast het voormalige klooster, denkt Rademaker, maar 800 meter noordwestelijk.

 

Paul Rademaker

De Hasselter amateurhistoricus Paul Rademaker [Foto: Bas Wilberink]

 

Onlangs werd door een team experts uit Eindhoven bodemonderzoek op die locatie uitgevoerd om meer duidelijkheid te krijgen. Die is er nu dus deels, maar een opgraving in de nabije toekomst moet het definitieve bewijs leveren. “De gevonden sporen liggen tegen ‘t Olde Karkhof aan, zoals het volgens de overlevering wordt genoemd”, legt Rademaker uit. “Ik was onder de indruk toen ik de radarbeelden zag. Het zijn lijnen die haaks op elkaar staan. Dat kan geen natuurlijke activiteit zijn geweest, dat moet door mensen zijn gedaan.”

Memorieklooster

Rademaker, die op dit moment nog geen definitieve conclusies durft te trekken, vermoedt dat het om een kapel gaat van ongeveer 8 a 9 meter breed en 25 tot 30 meter lang. En daarbij enkele bijgebouwen. “Een memorieklooster waar herdacht werd”, vertelt de Hasselter. “Het ligt voor de hand dat in deze eerste fase van het klooster dit mogelijke gebouw later als een heilig huisje bekend is gebleven. In juli 1227 werden de ridders gedood. Het was een middeleeuwse gewoonte om de doden zo snel mogelijk te herdenken en voor hen het eeuwige heil te verwerven, om de doden zo naar de hemel te laten gaan. Mogelijk in een tent op die plek zijn ze toen al begonnen met het koorgebed. Dat werd na een tijd overgeheveld naar een vakwerkgebouw, waarvan de mogelijke resten zich nu afgetekend hebben. Na zes jaar was het definitieve klooster klaar, zo denk ik.”

Begraven

Dat op deze locatie destijds minimaal 150 ridders zijn begraven, is volgens Rademaker nu wel zo goed als zeker. “Dat is aan de bodemsporen te zien”, legt hij uit. “Ze zijn er in hun nakie begraven, van hun uitrusting beroofd. Het ging niet alleen om de doden van de Slag bij Ane, ook slachtoffers van latere slagen zijn daar aan toegevoegd. Mogelijk liggen er tot wel 170 ridders onder de grond.”

     
Naar boven